Kaart (cartografie) - Sittard-Geleen (Gemeente Sittard-Geleen)

Sittard-Geleen, waarin ook inbegrepen de vroegere gemeente Born, is een gemeente in het zuiden van de Nederlandse provincie Limburg. Zij wordt wel de noordelijkste gemeente van de streek Zuid-Limburg genoemd, maar ligt eigenlijk in de smalle flessenhals tussen Midden-Limburg en het Zuid-Limburgse heuvelland. De gemeente heeft inwoners (, bron: CBS) en is daarmee in dit opzicht de derde gemeente van de provincie, na Maastricht en Venlo. Qua inwonertal komt Sittard-Geleen in Nederland op de 33e plaats. Zij behoort samen met de gemeenten Vaals, Echt-Susteren en Gulpen-Wittem tot de enige vier gemeenten van Nederland die zowel aan Duitsland als aan België grenzen.

In het gebied van de huidige gemeente Sittard-Geleen bevonden zich ooit de oudste dorpen van Nederland. 5000 jaar geleden vestigden zich hier de bandkeramiekers. Deze woonden in kleine nederzettingen met zo'n 50 tot 150 inwoners, in 5 tot 15 vrij grote huizen. Hun woningen lagen op de lössgronden nabij de Geleenbeek. Na zo'n 400 jaar hebben deze eerste, van de landbouw levende, bewoners deze regio weer verlaten. De gehele huidige gemeente behoorde, net zoals nagenoeg het gehele huidige Nederlands gedeelte van Limburg tot 1839 tot het Koninkrijk België.

De stad Sittard kreeg in 1243 stadsrechten.

Sittard en Born hebben historische banden met de aangrenzende Duitse gemeente Selfkant, vanuit hun gezamenlijke Gulikse geschiedenis. Geleen werd met onder andere de dorpen Oud-Geleen (of Op-Geleen), Lutterade, Krawinkel en Spaans Neerbeek in 1654 verheven tot graafschap. Limbricht was een vrije rijksheerlijkheid en had daarmee een aparte status. Met de komst van de Franse troepen in 1794 vervielen de aparte posities van de diverse plaatsen. Vanaf 1815, toen dit gebied onderdeel ging uitmaken van het Koninkrijk der Nederlanden, werden er gemeenten gevormd.

* De voormalige gemeente Sittard is geleidelijk ontstaan door samenvoeging van Sittard met Broeksittard (1942), Limbricht (1982) en Munstergeleen (1982). Broeksittard is nu een wijk van Sittard.

* De voormalige gemeente Geleen bestond voor de fusie uit de kernen Oud-Geleen, Lutterade-Krawinkel (het centrum), Lindenheuvel, Kluis, Geleen-Zuid, Haesselderveld en de buurtschap Daniken.

* Born was samen met de kerkdorpen Buchten en Holtum een zelfstandige gemeente tot 1 januari 1982. De voormalige gemeente Born werd vergroot doordat Grevenbicht, Obbicht en Papenhoven grotendeels met Born werden samengevoegd.

In 2001 ontstond de huidige gemeente Sittard-Geleen door de bestuurlijke samenvoeging van de gemeenten Sittard, Geleen en Born. Sinds 27 januari 2005 valt de gemeente onder het grotestedenbeleid, met bijbehorende faciliteiten.